Zamknij
Ta strona wykorzystuje wyłącznie niezbędne pliki cookies, które są wymagane do jej prawidłowego działania. Nie stosujemy cookies analitycznych, reklamowych ani śledzących. Szczegóły znajdziesz w naszej polityce prywatności.
Zgadzam się
7 października Ministerstwo Finansów opublikowało kolejną wersję projektu nowelizacji Ordynacji podatkowej i innych ustaw [1], w dużej części poświęconą przepisom dotyczącym raportowania schematów podatkowych (MDR). Projekt przewiduje całkowite przemodelowanie dotychczasowych regulacji w tym zakresie. Czy tym razem proponowane zmiany rzeczywiście mają szansę odciążyć podatników w raportowaniu MDR?
Polskie przepisy dotyczące raportowania schematów podatkowych są najbardziej rozbudowane w całej Unii Europejskiej i nakładają one na podatników dodatkowe obowiązki informacyjne, które w ogóle nie były przewidziane w dyrektywach stanowiących podstawę do wprowadzenia tych regulacji do krajowego porządku prawnego. Z tego względu od ich wejścia w życie na początku 2019 r. były one przedmiotem ostrej krytyki zarówno ze strony doradców podatkowych, jak i przedstawicieli świata biznesu. Podkreślano wielokrotnie, że wystarczy dobrze przetłumaczyć przepisy dyrektyw, aby zapewnić wystarczające (z uwagi na cel przepisów) i jednolite raportowanie w obrębie UE.
W tym roku podjęto po raz pierwszy próbę nowelizacji przepisów MDR – obecny projekt zawiera szereg zmian, które powinny przywrócić właściwe proporcje pomiędzy zakresem przekazywanych danych a ich realną wartością analityczną dla organów podatkowych. Doświadczenia z ostatnich sześciu lat pokazały bowiem, że praktyczne wykorzystanie tych przepisów w tak rozbudowanej wersji było znikome – nie stały się one podstawą do podejmowania inicjatyw legislacyjnych zmierzających do uszczelnienia systemu podatkowego.
Największą i najbardziej wyczekiwaną zmianą jest ograniczenie raportowania MDR wyłącznie do tzw. schematów transgranicznych, a także wyłączenie raportowania uzgodnień dotyczących VAT i podatku akcyzowego. W obu przypadkach zmiana ta ma na celu dostosowanie zakresu raportowania do wymogów dyrektywy i ograniczenia obowiązków do minimum, jakie jest niezbędne dla realizacji faktycznego celu tych regulacji, tj. zapobiegania transferom dochodu pomiędzy poszczególnymi państwami. Kolejną kluczową zmianą ograniczającą obowiązek raportowania MDR jest likwidacja tzw. innych szczególnych cech rozpoznawczych, charakterystycznych wyłącznie dla polskiego porządku prawnego. Dotychczas wymuszały one raportowanie wielu rutynowych i niebudzących wątpliwości transakcji – takich jak wypłaty dywidend, odsetek czy standardowe płatności transgraniczne. Dzięki proponowanym zmianom będzie można skupić się na identyfikacji sytuacji o podwyższonym ryzyku podatkowym, nie zajmując służb finansowo-księgowych zbieraniem i analizowaniem informacji już przekazywanych organom w innej postaci lub zupełnie nieistotnych analitycznie.
Istotną zmianą w nowelizacji przepisów MDR jest również rezygnacja z pojęcia „wspomagającego”, który nie występuje w ogóle w regulacjach unijnych i którego zakres obowiązków przewidziany w polskich przepisach różnił się nieco od tych dotyczących innych uczestników uzgodnienia. Nowelizacja upraszcza ten stan rzeczy, pozostawiając w systemie jedynie dwa podmioty zobowiązane do raportowania: promotora (w tym wykonującego czynności wspomagające) oraz korzystającego. Warto jednak zaznaczyć, że także w obrębie tych dwóch kategorii przewidziano pewne zmiany, m.in. w zakresie samych definicji i warunków przekazywania informacji między uczestnikami schematu.
Projekt przesądza również, że w przypadku przepisów MDR nie będzie można skorzystać z instytucji interpretacji indywidualnych (dotychczas organy podatkowe i tak odmawiały ich wydawania). Niemniej, po zgłoszeniu schematu podatkowego Szef KAS będzie mógł jednoznacznie rozstrzygać, czy dane uzgodnienie jest schematem podatkowym. Nadanie numeru NSP oznaczać będzie potwierdzenie, że opisane działania stanowią schemat podatkowy podlegający raportowaniu, a odmowa nadania NSP – uznanie, że dane uzgodnienie nie jest schematem. Co istotne, zastosowanie się do takiej odmowy nie może szkodzić zgłaszającemu ani innym uczestnikom transakcji. To rozwiązanie może wreszcie zakończyć wieloletni chaos interpretacyjny i niepewność co do kwalifikacji podejmowanych działań jako schematy podatkowe. Ma też docelowo ograniczyć zjawisko raportowania „na zapas”.
Zmiany będą dotyczyć także procedury składania tzw. informacji korzystającego o zastosowaniu schematu podatkowego – MDR-3. W nowym stanie prawnym informacje te będzie można podpisywać i składać przez pełnomocnika, co ułatwi realizację obowiązków raportowych. Co ważne, informacje będą przekazywane tylko raz w roku – do końca czwartego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego. To rozwiązanie eliminuje dotychczasowy problem wielokrotnego raportowania w ciągu roku, który pojawiał się choćby przy podatku VAT, a także sytuacje znane z podatku od czynności cywilnoprawnych, gdzie obowiązek złożenia MDR-3 mógł powstać nawet przed terminem na przekazanie zgłoszenia (MDR-1).
Po wejściu w życie omawianej nowelizacji uporządkowaniu ulegnie także zakres obowiązków w przypadku zawodów zaufania publicznego. Działający jako promotorzy adwokaci, radcowie prawni, doradcy podatkowi i rzecznicy patentowi zostaną całkowicie zwolnieni z obowiązku raportowania schematów dotyczących ich klientów. W zamian będą mieli obowiązek poinformowania klienta o jego obowiązkach w tym zakresie w dużo krótszym czasie – w ciągu 7 dni od daty zdarzenia, które aktywuje obowiązek raportowania. Mechanizm ten umożliwi pogodzenie kwestii tajemnicy zawodowej z obowiązkiem informacyjnym wobec organów podatkowych.
Projektowanych zmian jest dużo więcej, powyżej omówiliśmy jedynie najważniejsze z nich. Naszym zdaniem zakres i charakter tych zmian to sygnał, że Ministerstwo Finansów w końcu zaczyna patrzeć na MDR z większym pragmatyzmem: skupia się na uproszczeniu przepisów, dostosowaniu ich do wymogów unijnych i skoncentrowaniu działań na tych obszarach, które rzeczywiście mają znaczenie dla zapobiegania agresywnym działaniom optymalizacyjnym. Taka zmiana podejścia sprawia, że nowe przepisy powinny budzić mniej wątpliwości i lepiej odpowiadać realiom biznesowym.
Wraz ze zmianą przepisów pojawia się konieczność dostosowania wewnętrznych regulacji do nowej rzeczywistości prawnej. Podmioty, które dotychczas wdrożyły procedury MDR, po wejściu w życie nowych przepisów powinny rozważyć, czy nie będzie konieczne dostosowanie tych procedur do uproszczonych wymogów oraz zapewnić służbom finansowo-księgowym odpowiednie przeszkolenie w tym zakresie. Mimo ograniczenia zakresu raportowania i zniesienia obowiązku wdrożenia procedur wewnętrznych w zakresie MDR, posiadanie (i stosowanie) odpowiednio zaktualizowanych procedur nadal może być istotnym elementem zarządzania ryzykiem podatkowym w przedsiębiorstwie, jako wyraz należytej staranności w realizacji obowiązków nałożonych przez przepisy prawa.
------------------------------------------------------------------
[1] Link do projektu: https://legislacja.gov.pl/projekt/12396201/katalog/13119182#13119182
