Dyrektywa ATAD, czyli jakie obowiązki są związane ze strukturami hybrydowymi

Celem analizowanych przepisów jest przede wszystkim zwalczanie:

• podwójnego odliczenia kosztów (double deduction), czyli sytuacji, w której ta sama płatność podlega odliczeniu od podstawy opodatkowania w co najmniej dwóch różnych jurysdykcjach;
• odliczenia bez opodatkowania (deduction & no inclusion), czyli sytuacji, w których koszty podlegają odliczeniu od podstawy opodatkowania w jednej jurysdykcji bez odpowiadającego mu ujęcia danej płatności w podstawie opodatkowania w innej jurysdykcji.

Najważniejsze przypadki rozbieżności w kwalifikacji struktur hybrydowych brane pod uwagę przez Dyrektywę ATAD2 to:

• rozbieżności w kwalifikacji podmiotów hybrydowych (podmiot traktowany jako transparentny podatkowo w jednej jurysdykcji i nietransparentny w innej);
• rozbieżności w kwalifikacji hybrydowych instrumentów finansowych – ten sam instrument finansowy jest różnie traktowany dla celów podatkowych w różnych jurysdykcjach;
• przeniesienie instrumentów finansowych skutkujące różnym traktowaniem dla celów podatkowych w różnych jurysdykcjach;
• uzgodnienia związane z tzw. stałym zakładem hybrydowym (gdy zagraniczny zakład nie jest traktowany jako zakład przez państwo jego położenia, ale jest traktowany jako zakład w państwie rezydencji podatnika);
• rozbieżności związane z podwójną rezydencją podmiotu;
• uzgodnienia powodujące przeniesienie rozbieżności w kwalifikacji od strony uzgodnienia w państwie trzecim do państwa UE za pomocą instrumentu innego niż hybrydowy.

Regulacje dotyczą przede wszystkim uzgodnień dokonywanych przez podmioty powiązane lub w ramach tzw. uzgodnienia strukturalnego, czyli celowo wykorzystującego ww. rozbieżności.

Analizowane przepisy wprowadzają obowiązek wyłączenia z kosztów uzyskania przychodu płatności podlegających podwójnemu odliczeniu / odliczeniu bez opodatkowania (w niektórych przypadkach nakazują też rozpoznanie przychodu, który w normalnych okolicznościach nie zostałby rozpoznany, bądź zmianę rozliczeń w zakresie podatku u źródła).

Ustawa nakazuje wyłączenie kosztów, które bezpośrednio lub nawet pośrednio służą finansowaniu wydatków powodujących powstanie ww. rozbieżności poprzez jedną lub wiele powiązanych transakcji (z wyjątkiem sytuacji, gdy jedno z Państw uczestniczących w tych transakcjach zastosuje równoważne dostosowanie w odniesieniu do danej rozbieżności w kwalifikacji struktur hybrydowych). Może zatem także chodzić o okoliczności zachodzące na innych poziomach w strukturze grupy, o których dana spółka nie ma pełnej wiedzy. Nie wprowadzono jednak odrębnych obowiązków sprawozdawczych czy dodatkowych obowiązków w zakresie należytej staranności.

Podsumowując, zalecamy okresową analizę Państwa transakcji pod kątem identyfikacji takich, które mogłyby zostać objęte zakresem nowych regulacji. Wprowadzenie odpowiednich procedur postępowania może ułatwić to zadanie.