Zamknij
Ta strona wykorzystuje wyłącznie niezbędne pliki cookies, które są wymagane do jej prawidłowego działania. Nie stosujemy cookies analitycznych, reklamowych ani śledzących. Szczegóły znajdziesz w naszej polityce prywatności.
Zgadzam się
Od 30 grudnia 2025 r. zacznie być stosowane rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1115, znane jako EUDR – EU Deforestation Regulation. Celem tego aktu jest ograniczenie wylesiania i degradacji lasów spowodowanych produkcją surowców i towarów wprowadzanych na rynek Unii Europejskiej. Choć EUDR obowiązuje formalnie od czerwca 2023 r., to właśnie od końca 2025 r. duże i średnie przedsiębiorstwa będą musiały w pełni stosować jego przepisy.
Rozporządzenie obejmuje podmioty, które wprowadzają na rynek UE lub eksportują z niej towary pochodzące z tzw. „surowców bazowych”, takich jak drewno, kawa, kakao, soja, kauczuk, olej palmowy i wołowina, a także z produkty pochodne: meble, papier, skóry czy czekolada. Zasadniczy cel EUDR jest prosty: żaden z tych produktów nie może pochodzić z terenów, na których po 31 grudnia 2020 r. doszło do wylesienia lub degradacji lasów. Co więcej, musi on być wytworzony zgodnie z prawem kraju pochodzenia, w tym z przepisami dotyczącymi własności gruntów czy ochrony środowiska.
EUDR wprowadza system tzw. należytej staranności (due diligence). Każdy operator, czyli podmiot wprowadzający po raz pierwszy produkt na rynek UE lub eksportujący go poza Unię, będzie zobowiązany do zebrania szczegółowych danych o pochodzeniu surowca, w tym m.in. informacji geolokalizacyjnych działek, na których go wyprodukowano. Na tej podstawie przedsiębiorstwo będzie musiało złożyć oświadczenie o należytej staranności (DDS – due diligence statement) w unijnym systemie informacyjnym TRACES.
Oświadczenie to stanowić ma gwarancję, że produkt nie przyczynił się do wylesienia i został pozyskany legalnie. W praktyce oznacza to konieczność stworzenia rozbudowanego systemu analizy ryzyka, weryfikacji dostawców i archiwizacji dokumentacji. Dla wielu przedsiębiorstw będzie to oznaczało konieczność pełnego przeglądu łańcucha dostaw, aktualizacji umów handlowych, a także dostosowania systemów informatycznych do raportowania danych o pochodzeniu towarów.
We wrześniu 2025 r. pojawiły się głosy, że Komisja Europejska może przesunąć termin rozpoczęcia stosowania przepisów EUDR o rok, do grudnia 2026 r. Jednak 21 października 2025 r. Komisja Europejska zaprezentowała inną strategię, publikując propozycję nowelizacji EUDR. Zrezygnowała z dalszego odroczenia wejścia w życie przepisów, wprowadzając zamiast tego okres przejściowy i pakiet uproszczeń, które mają ułatwić przedsiębiorcom dostosowanie się do regulacji bez rezygnacji z jej celów środowiskowych.
Rozporządzenie EUDR zacznie obowiązywać duże i średnie przedsiębiorstwa zgodnie z planem – od 30 grudnia 2025 r. Dla tych podmiotów Komisja wprowadza jednak sześciomiesięczny okres przejściowy (do 30 czerwca 2026 r.), w trakcie którego organy kontrolne mają koncentrować się na działaniach edukacyjnych i doradczych, a nie sankcyjnych. To czas na dostosowanie procedur, systemów i dokumentacji.
Dla mikro i małych firm termin rozpoczęcia obowiązywania EUDR przesunięto na 30 grudnia 2026 r. Zmiana ta ma na celu umożliwienie najmniejszym podmiotom przygotowania się do nowych obowiązków organizacyjnych i technicznych.
Kluczowa zmiana dotyczy tego, kto będzie składał oświadczenia DDS. Obowiązek ten zostanie ograniczony wyłącznie do pierwszego podmiotu wprowadzającego produkt na rynek UE (operatora). Pozostali uczestnicy łańcucha dostaw – tzw. downstream operators i handlowcy – będą jedynie przekazywać dalej identyfikator oświadczenia DDS, zapewniając pełną identyfikowalność produktu.
Dzięki temu liczba oświadczeń w systemie TRACES zostanie znacząco zredukowana, a firmy unikną dublowania obowiązków. Mikro i mali operatorzy pierwotni będą mogli składać jednorazową uproszczoną deklarację w systemie EUDR, zamiast wielokrotnych oświadczeń przy każdej dostawie. Jeżeli dane dotyczące pochodzenia produktu są już zawarte w krajowej bazie danych (np. rejestrze producentów), państwo członkowskie będzie mogło przekazać je automatycznie do systemu EUDR, bez potrzeby samodzielnego działania przedsiębiorcy.
Rozporządzenie EUDR to jeden z najbardziej ambitnych projektów legislacyjnych Unii Europejskiej w obszarze zrównoważonego rozwoju. Decyzja Komisji Europejskiej z 21 października 2025 r. potwierdza, że Unia nie zamierza spowalniać realizacji celów klimatycznych, ale jednocześnie reaguje na potrzeby rynku, wprowadzając realne ułatwienia i okresy przejściowe.
Dla przedsiębiorców oznacza to konieczność podjęcia stosownych działań – wdrożenia procedur due diligence, przygotowania danych o pochodzeniu surowców oraz zapewnienia pełnej identyfikowalności produktów. Choć nowe przepisy stanowią wyzwanie, to ich właściwe wdrożenie może stać się źródłem przewagi konkurencyjnej jako potwierdzenie odpowiedzialności i transparentności w globalnym łańcuchu dostaw.
