Zgodnie z założeniami Polskiego Ładu już 1 stycznia 2022 r. zostanie wprowadzony nowy instrument o charakterze porozumienia inwestycyjnego (tzw. Interpretacja 590).
Wydawać je będzie nowoutworzone Centrum Obsługi Inwestora funkcjonujące bezpośrednio przy Ministerstwie Finansów. Choć zmiany mają za cel przede wszystkim zachęcenie podmiotów zagranicznych do inwestowania w Polsce, to będą mogli z niego skorzystać również polscy inwestorzy.
Nie budzi wątpliwości, że podmioty rozważające inwestycję na terytorium Polski napotykają znaczne trudności formalne już na etapie oceny skutków podatkowych planowanego przedsięwzięcia. Zgromadzenie niezbędnych informacji, uzyskanie interpretacji itp. często składa się na wielomiesięczny i skomplikowany proces. Interpretacja 590 ma pozwalać na załatwienie wszystkich tych formalności „w jednym okienku”. Porozumienie - jako jeden dokument – ma całościowo potwierdzać pozycję podatkową przedsiębiorcy i może obejmować: interpretację indywidualną, wiążącą informację stawkową, wiążącą informację akcyzową, opinię zabezpieczającą i uprzednie porozumienie cenowe. Ma być wydawane na okres maksymalnie 5 lat podatkowych z możliwością jego późniejszego przedłużenia, możliwe będą także renegocjacje jego treści.
Porozumienie będzie zawierane na wniosek przedsiębiorcy, który można złożyć także w języku angielskim. Z wnioskiem będą mogły wystąpić podmioty, które planują zainwestować w Polsce co najmniej 100 mln zł. Od 2025 r. próg ten ma zostać obniżony do 50 mln zł. Kolejnym wymogiem jest wniesienie stosownych opłat. Po pierwsze: opłaty wstępnej w wysokości 50 tys. zł od każdego inwestora składającego wniosek. Po drugie: opłaty głównej za wydanie porozumienia, która ma wynosić od 100 tys. zł do 500 tys. zł.
Choć ujednolicenie procedury obsługi podatkowej może stanowić znaczne ułatwienie i zachętę dla inwestorów, projektowane zmiany mają istotne mankamenty. Kluczowym zarzutem przeciwko nowym przepisom jest stosunkowo wąskie grono adresatów porozumienia. Nie wydaje się, aby krąg inwestorów chcących zainwestować w Polsce przeszło 100 mln zł był szczególnie szeroki. W związku z czym najprawdopodobniej Interpretacje 590 będą wydawane stosunkowo rzadko i pozostaną niszą.
Porozumienie będzie mieć formę umowy, co wiąże się z możliwością jej wypowiedzenia. Jednym z przypadków, w których organ będzie mógł tego dokonać, jest zmiana linii orzeczniczej. Może się zatem okazać, że podatnik, który poniósł znaczne nakłady czasowe i finansowe w stosunkowo niedługim czasie utraci ochronę. Wątpliwości budzi także wpływ częstych zmian prawa podatkowego na stabilność porozumienia. Porozumienie wygasa bowiem z dniem wejścia w życie przepisów prawa podatkowego w zakresie, w jakim porozumienie to stało się niezgodne z tymi przepisami. Przewidziany pięcioletni okres trwania porozumienia również nie wydaje się z biznesowego punktu widzenia szczególnie długi, a jego późniejszego przedłużenia nie można uznać za pewnik.
Z umownego charakteru instytucji wynika również fakt, że porozumienie nie będzie mogło być przedmiotem sporu przed sądem administracyjnym. Możliwość zawarcia porozumienia i ostateczny jego kształt zależne będą więc przede wszystkim od dobrej woli MF. Co prawda, forma umowy ma także plusy – choćby to, że inwestor będzie mógł w każdej chwili odstąpić od porozumienia, jednak nakłady, które już dotąd poniósł nie zostaną mu w całości zwrócone. Wciąż będzie także musiał uzyskać niezbędne mu informacje podatkowe w tradycyjnym trybie.
