Z końcem 2021 roku zrezygnowano ze stosowania wskaźnika międzybankowego LIBOR na rynkach międzynarodowych, a w Polsce planuje się również znalezienie alternatywy dla WIBOR. Wycofanie tych wskaźników referencyjnych może mieć wpływ na przebieg transakcji finansowych między podmiotami powiązanymi i polityki cen transferowych przyjęte w ramach grup kapitałowych.
LIBOR do końca 2021 r.
Referencyjna stopa procentowa LIBOR (London Interbank Offer Rate) do końca 2021 r. stanowiła jeden z najpowszechniejszych wskaźników stosowanych w międzynarodowych transakcjach finansowych. Była ona podstawą dla kalkulacji oprocentowania kredytów, pożyczek, obligacji i innych operacji finansowych dokonywanych w pięciu walutach: funcie brytyjskim (GBP), dolarze amerykańskim (USD), euro (EUR), franku szwajcarskim (CHF) oraz jenie japońskim (JPY). Kilka lat temu zdecydowano o rozpoczęciu wygaszania wskaźnika LIBOR, a w konsekwencji, z początkiem 2022 r. zaczęły obowiązywać nowe wskaźniki referencyjne, tj.:
Likwidacja LIBOR i zastąpienie jej alternatywnymi stawkami wskaźników nie jest oczywiście związane jedynie z nazewnictwem. Nowe wskaźniki referencyjne RFR (Risk-Free Rates) opierają się o realne dane transakcyjne overnight (O/N), podczas gdy LIBOR była określana na podstawie deklaracji/ofert banków.
Odrębnie do powyższych wskaźników, w ramach strefy euro nadal niezmiennie funkcjonuje EURIBOR (Euro Interbank Offered Rate), jednak odejście od wskaźników typu IBOR (Inter-bank Offered Reference Rate) planowane jest na arenie międzynarodowej już od lat.
WIBOR zastąpiony nowym wskaźnikiem
Podobne zmiany czekają polski rynek finansowy, gdzie Urząd Komisji Nadzoru Finansowego powołując Narodową Grupę Roboczą ds. reformy wskaźników referencyjnych ogłosił plan wygaszania stopy referencyjnej WIBOR (Warsaw Interbank Offer Rate). Jako alternatywę dla WIBORu, KNF proponuje WIRON (Warsaw Interest Rate Overnight), który ma być wskaźnikiem typu RFR, tj. „wolnym od ryzyka” wskaźnikiem transakcyjnym ustalanym w oparciu o dane reprezentujące transakcje overnight. Sposób kalkulacji WIRON ma pozostać analogiczny do przygotowanej już wcześniej metody opracowania indeksu WIRD, którego WIRON praktycznie zastępuje.
Zgodnie z zapowiedziami Narodowej Grupy Roboczej przy KNF, WIRON ma być stosowany już od grudnia br., w 2023 r. wdrażany do umów i instrumentów finansowych, a od 2025 ma już w pełni zastąpić wskaźnik referencyjny WIBOR.
Konsekwencje zmiany wskaźników w TP
Opisane powyżej zmiany będą mieć również swoje konsekwencje w transakcjach finansowych zawieranych przez podmioty powiązane. Często wysokość oprocentowania w transakcjach finansowych takich jak pożyczki czy cash pooling w ramach grup podmiotów powiązanych jest ustalana właśnie w oparciu o wspomniane wskaźniki referencyjne.
Grupy posiadające finansowanie z oprocentowaniem zmiennym bazującym na LIBOR, zapewne zauważyły już zmiany formalnoprawne w zawieranych wewnątrzgrupowo umowach i stopniowo odchodziły od jego stosowania. Choć zamiana LIBOR na inny wskaźnik alternatywny nie powinna być ekonomicznie odczuwalna, to przy okazji modyfikacji warunków umownych warto pamiętać o analizach porównawczych lub analizach zgodności potwierdzających rynkowość ceny transferowej (oprocentowania) w danej transakcji wewnątrzgrupowej. W kontekście obowiązków wynikających z przepisów o cenach transferowych, podatnicy w pierwszej kolejności powinni bowiem zweryfikować obowiązujące już umowy i polityki cen transferowych, w których wynagrodzenie ustalane jest w oparciu LIBOR (a patrząc w przyszłość również o WIBOR).
W nawiązaniu do opisanych zmian, polecamy zweryfikowanie pod tym kątem Państwa transakcji finansowych z podmiotami powiązanymi. Warto w tym zakresie dokonać dodatkowych kalkulacji wysokości wynagrodzenia z tytułu zawartych umów finansowych w celu weryfikacji ich rynkowości.
