Niedawny wyrok NSA z 7 kwietnia 2022 r. rzuca nowe światło na fakturowanie dodatkowych kosztów związanych z wcześniej dostarczonym towarem lub wykonaną usługą. Podejście to pozwoli w niektórych przypadkach na uniknięcie konieczności korekty wystawionych faktur.
Sprawa dotyczyła interpretacji dyrektora KIS z 10 maja 2017 r., dotyczącej świadczenia usług dodatkowych, które nie były związane wprost z dostawą towaru, lecz z jego bieżącym utrzymaniem oraz obsługą. Chodziło tutaj o transakcje leasingu finansowego, w których dostawa miała miejsce na początku kontraktu, a dodatkowe świadczenia mogły być realizowane przez wiele lat.
Organ interpretacyjny stwierdził, że koszty dodatkowe związane z umową leasingu finansowego, tj. podatki oraz opisane opłaty dodatkowe, na podstawie art. 29a ust. 1 ustawy o VAT są należnością bezpośrednio związaną z odpłatną dostawą przedmiotu leasingu. W związku z tym zdaniem Dyrektora KIS wspomniane koszty powinny zostać doliczone do podstawy opodatkowania, a wystawione uprzednio faktury skorygowane. Interpretacja została zaskarżona, ale Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zgodził się ze stanowiskiem organu i oddalił skargę.
Innego zdania niż organy podatkowe i sąd pierwszej instancji okazał się być jednak Naczelny Sąd Administracyjny, który stwierdził, że warunkiem koniecznym uznania, że wartość danych świadczeń stanowi element podstawy opodatkowania jest […] to, że jest ona znana na moment deklarowania podstawy opodatkowania i obliczenia podatku należnego. Świadczenia te muszą być zatem związane z dostawą towaru jako czynnością podlegającą opodatkowaniu a nie w ogóle z przedmiotem dostawy, a ich wartość musi być możliwa do określenia na moment powstania obowiązku podatkowego.
Wyrok daje szansę na zmianę praktyki i uniknięcie uciążliwych korekt. Wynika bowiem z niego, że jeżeli wartość dodatkowych świadczeń nie jest możliwa do określenia w momencie powstania obowiązku podatkowego, to świadczenia te nie stanowią elementu podstawy opodatkowania i powinny być wykazywane osobno – jako odrębna transakcja.
Należy zauważyć, że skutki wyroku nie ograniczają się jedynie do leasingu finansowego. Stanowisko NSA ma charakter uniwersalny i może mieć odniesienie do jakiejkolwiek sytuacji, gdzie dochodzi do powstania kosztów związanych z wcześniej dostarczonym towarem lub wykonaną usługą. Dotyczy to zarówno sprzedaży krajowej, jak i nabyć transgranicznych opodatkowanych na zasadzie odwrotnego obciążenia, czyli WNT i importu usług. W tych wszystkich transakcjach, gdy sprzedawca obciąża nabywcę kosztami dodatkowymi, które są funkcjonalnie związane ze świadczeniem głównym, ale nie były precyzyjnie określone kwotowo na moment sprzedaży, korekta podstawy opodatkowania - w świetle orzeczenia NSA - nie ma uzasadnienia. Zamiast tego należy te koszty dodatkowe zafakturować osobno, jako odrębne i samodzielne świadczenia.
