Obowiązki płatnika a udostępnianie pracownikom aut na preferencyjnych warunkach

W przypadku częściowej odpłatności wynajmu takich samochodów nie znajdzie zastosowania przepis, który pozwala ustalać przychód pracownika jako różnicę pomiędzy kwotą wskazaną w ustawie a odpłatnością ponoszoną przez pracownika, gdyż odnosi się ona wyłącznie do samochodów, określonych przez ustawodawcę jako służbowe – orzekł 18 lipca 2023 roku WSA w Gdańsku. Wyrok ten stanowi potwierdzenie, iż kwot zryczałtowanych określonych w ustawie o PIT nie należy traktować jako odpowiadających rynkowym cenom wynajmu samochodów.

Ustawodawca przyjął, że przychód pracownika z tytułu udostępnienia mu samochodu służbowego do celów prywatnych wynosi 250 lub 400 zł, w zależności od cech pojazdu. Z art. 12 ust. 2c ustawy o PIT wynika, że jeżeli użytkowanie samochodu jest częściowo odpłatne, to przychodem pracownika jest różnica pomiędzy zryczałtowaną kwotą a ponoszoną przez pracownika odpłatnością. Przepis ten nie reguluje jednak sytuacji w ramach której dochodzi do udostępnienia samochodu niebędącego pojazdem służbowym (a więc w żadnym zakresie niewykorzystywanych w celu wykonywania obowiązków osób pracujących w firmie; patrz: interpretacja indywidualna z 10 stycznia 2023 sygn. 0113-KDIPT2-3. 4011.823.2022.1.MS).

Tocząca spór firma zamierzała wdrożyć program wynajmu samochodów do celów prywatnych pracowników. Zgodnie ze stanowiskiem spółki samochody nie byłyby pojazdami służbowymi, lecz środkami trwałymi przeznaczonym na wynajem (najemca miałby pojazd wykorzystywać w granicach zapisów umownych według własnego uznania). Spółka miała w planach oferowanie wynajmu pojazdów na korzystniejszych niż rynkowe warunkach (za takie warunki spółka uznała faktyczną cenę rynkową, a nie kwotę określoną w ustawie). Czynsz najmu wyniósłby jednak więcej niż 400 zł.

Spółka uważała, że powinna jako płatnik pobrać i wpłacić do urzędu podatek dochodowy pracownika tylko od kwoty stanowiącej różnicę między płaconym przez niego czynszem a zryczałtowaną kwotą wynikającą z art. 12 ust. 2a ustawy o PIT, a ponieważ pracownicy ponosiliby odpłatność w kwocie wyższej, ostatecznie przychód po ich stronie by nie powstał.

Z takim podejściem nie zgodził się Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. W interpretacji z 1 lutego 2023 r. (sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.826.2022.2.JŚ) stwierdził, że w sprawie przedstawionej przez wnioskodawcę art. 12 ust. 2a i 2c ustawy o PIT nie znajdą zastosowania. Dotyczą one bowiem wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych, a spółka udostępniała pracownikom do celów prywatnych samochody niemające statusu aut służbowych – fakt ten wnioskodawca sam wskazał w treści wniosku o wydanie interpretacji.

Z treści interpretacji wynika jednocześnie, że „częściowa odpłatność” o której mowa w art. 12 ust. 2c odnosi się do części kwoty zryczałtowanej określonej w art. 12a ust. 2a, a nie do części ceny rynkowej udostępnienia samochodu. Organ wyraźnie rozróżnia w swojej ocenie „cenę rynkową” i „wartość świadczeń określoną w art. 12 ust. 2a”, zdaniem organu kwot tych nie należy utożsamiać.

Organ stwierdził, że przychód należy w omawianej sprawie ustalić zgodnie z zasadą ogólną - jeżeli świadczenie na rzecz pracownika jest częściowo odpłatne, jego przychodem jest różnica pomiędzy wartością rynkową świadczenia a ponoszoną odpłatnością. Stanowisko to potwierdził WSA w Gdańsku, oddalając wyrokiem z 18 lipca 2023 roku (sygn. I SA/Gd 338/23, wyrok nieprawomocny) skargę spółki, która wystąpiła o przytoczoną interpretację indywidualną.