W ostatnim dniu urzędowania, 5 sierpnia b.r., Prezydent podpisał uchwaloną 25 czerwca nowelizację ustawy CIT, która uchyliła jej art. 27c. Tym samym publikowanie informacji o realizowanej strategii podatkowej przez największe spółki przechodzi do historii.
ZAKRES NOWELIZACJI
W związku z tym, że ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, należy przyjąć, iż już od tego momentu nie ma obowiązku dokonania jakiejkolwiek nowej publikacji. Oznacza to, że nie ma obowiązku sporządzenia, publikacji i zawiadomienia urzędu o strategii realizowanej w 2024 roku.
Jednocześnie w przypadku, gdy termin na przesłanie informacji o opublikowanej informacji upłynął przed dniem wejścia w życie nowelizacji nie wszczyna się postępowania w sprawie nałożenia kary pieniężnej za brak informacji a wszczęte postępowania się umarza. W praktyce oznacza to brak postępowań i nakładania kar w odniesieniu do wszystkich historycznych publikacji, to jest – w przypadku podatników, których rok podatkowy pokrywa się z kalendarzowym – począwszy od roku 2020. Choć więc nowelizacja nie wywołuje skutku wstecznego w postaci uchylenia obowiązku ex ante, to jednak przepis art. 27c ustawy CIT, nieobostrzony karą, staje się lex imperfecta.
W uzasadnieniu do projektu nowelizacji można przeczytać, że „Uchylenie art. 27c ustawy CIT będzie równoznaczne ze zniesieniem obowiązku udostępniania informacji na stronie internetowej za poszczególne lata (art. 27c ust. 6). Zgodnie z obowiązującymi przepisami informacja raz zamieszczona na stronie internetowej ma być dostępna dla zainteresowanych przez kolejne lata. Tym samym po wejściu w życie ustawy zniesiony zostanie również obowiązek zapewnienia dostępu do informacji zamieszczonych na stronie internetowej za lata poprzednie.” Formalnie nie uchwalono przepisu znoszącego obowiązek utrzymania historycznych informacji na stronie internetowej, więc trudno się zgodzić z tak przedstawioną tezą. Niemniej, skoro wszelkie sankcje zostały zniesione, to w praktyce faktycznie może to oznaczać brak konieczności utrzymywania informacji na stronach podatników.
KONTEKST ZMIAN
Jak czytamy w uzasadnieniu, „Usunięcie obowiązku publikacji informacji o realizowanej strategii podatkowej ma na celu upraszczanie wymogów regulacyjnych i tym samym zmniejszanie obciążeń administracyjnych przedsiębiorstw.” Nie sposób nie zgodzić się, że sporządzanie informacji o realizowanej w poprzednim roku strategii, publikowanie takiej informacji na stronie oraz pamiętanie o konieczności zawiadomienia urzędu skarbowego stanowiło nadmiarowe obciążenie podatników. Trudno również mówić o faktycznej „wartości dodanej” publikowanych materiałów, jeśli sporą część z nich stanowiły lakoniczne opracowania na ok. 1-3 strony. Nie wydaje się również, by przedstawiciele biznesu, np. potencjalni kontrahenci, zapoznawali się z tymi informacjami (w duchu ESG) aby na tej podstawie podejmować decyzje o współpracy. Mało również prawdopodobne, by publikowane informacje stanowiły lekturę dla szerszego społeczeństwa. W tym kontekście najistotniejsze fakty płyną z corocznych zestawień danych największych podatników publikowanych przez MF na bazie art. 27b ustawy CIT. Uchylenie obowiązku sporządzania i publikowania informacji o realizowanej strategii podatkowej jest zatem posunięciem dobrym i zgodnym z postulatami przedsiębiorców.
W euforii pozbywania się nadmiaru obowiązków nie należy jednak porzucać zainteresowania takimi tematami ja strategia podatkowa, ład podatkowy czy posiadanie adekwatnych procedur. Co innego bowiem informacja o strategii podatkowej a co innego faktyczny ład podatkowy uwzględniający pomocne dla danego przedsiębiorcy procedury postępowania.
ZARZĄDZANIE RYZYKIEM PODATKOWYM
Posiadanie adekwatnych procedur (z wyjątkiem póki co obowiązkowej dla promotorów procedury odnoszącej się do schematów podatkowych) nie jest wymagane ustawami podatkowymi. Niejednokrotnie jednak ustawy te odnoszą się do dołożenia przez podatników lub płatników należytej staranności. Wykazując fakt dołożenia takiej staranności w sytuacji spornej można uzyskać korzystne dla siebie skutki. Na pewno łatwiej wykazywać należytą staranność, jeśli pracownicy działają w oparciu o przemyślane i adekwatne zasady postępowania oraz właściwie dokumentują swoje ustalenia. Oczywiście spisane procedury stanowią faktyczne instrukcje postępowania dla działów księgowych i osób z innych działów współpracujących w określonych obszarach. Są one więc niezastąpione w sytuacji zmian kadrowych.
W tym kontekście posiadanie pisemnych procedur może być zalecane w szczególności w odniesieniu do należytej staranności w podatku u źródła i w zakresie VAT, dokumentowania korzyści z tytułu nabywanych usług o charakterze niematerialnym, realizowania działań o charakterze marketingowym, rozliczania wydatków pracowniczych i wydatków na usługi gastronomiczne, rozliczania ulgi B+R, fakturowania i ujmowania korekt, używania samochodów służbowych, czy wreszcie w odniesieniu do środków trwałych. Takie procedury nie tylko będą dostarczać informacji jak postępować w określonych przypadkach, ale także, jeśli zostaną wdrożone w prawidłowy sposób, stanowić bazę do współpracy między działem księgowym a resztą organizacji. Jak bowiem wiadomo pracownicy finansów z reguły nie mają wystarczającej wiedzy co do okoliczności biznesowych określonych zdarzeń, aby ich codzienne decyzje co do podatkowej kwalifikacji tych zdarzeń mogły być właściwie uargumentowane.
Kolejnym istotnym powodem do posiadania spisanych zasad odnoszących się do kwestii podejmowania decyzji, weryfikacji wewnętrznej czy postępowania w przypadku kontroli jest konieczność zarządzania ryzykiem podatkowym. Posiadanie spisanych reguł będzie niezwykle istotne w przypadku ryzyka poniesienia odpowiedzialności karnej skarbowej. Każdy podmiot narażony jest na szereg wewnętrznych czynników ryzyka (np. rotacja personelu, konieczność procedowania w oparciu o zasady grupowe, nieadekwatne systemy informatyczne, podzlecanie procesów na zewnątrz) jak i czynników o charakterze zewnętrznym (np. zmieniające się regulacje podatkowe i prawne). Tylko posiadając adekwatne i praktyczne procedury można takimi ryzykami skutecznie zarządzać.
W związku z powyższym dobrze przekierować wysiłek poświęcany na sporządzanie schematycznych informacji o strategii w kierunku wdrażania faktycznej strategii podatkowej. To oczywiście o wiele większy wysiłek, lecz jeśli takie wyzwanie rozłoży się na miesiące czy lata, to sukcesywnie można regulować procesy występujące w danej organizacji dbając jednocześnie o stronę kosztową takiego przedsięwzięcia. Celem takich działań (ładu podatkowego) jest zabezpieczenie ryzyk (korporacyjnych i indywidualnych), a więc warto je rozważyć.
Jeśli są Państwo zainteresowani zbadaniem stanu przygotowania do kontroli, zarządzana ryzykiem podatkowym i posiadania adekwatnych procedur – zachęcamy do kontaktu i skorzystania z naszego narzędzia diagnostycznego: „Scanner zarządzania ryzykiem podatkowym”. Klienci zainteresowani poszerzeniem badania o aspekty prawne (np. ochrona danych osobowych, praca zdalna, równość wynagrodzeń czy terminy zapłaty) mogą dodatkowo skorzystać ze „Scannera zarządzania ryzykiem prawnym”. Zapraszamy do kontaktu!
